Увс аймгийн Засаг даргын үйл ажиллагааны хөтөлбөрт тусгагдсан Төрийн үйлчилгээ Засаглалын бодлогыг сайжруулах, цахим засаглалыг хэрэгжүүлэх зорилтын хүрээнд Бөхмөрөн суманд онлайн хурал зохион байгуулах техник, тоног төхөөрөмжийг суурилуулж хүлээлгэн өглөө. Германы Олон Улсын Хамтын Ажиллагааны Нийгэмлэгийн Эрдэс баялаг, түүхий эдийн иж бүрэн санаачлага хөтөлбөрийн дэмжлэг болон ОНХС-ийн хөрөнгө оруулалтаар хийгдэж буй энэхүү ажлын үр дүнд төрийн үйл ажиллагаатай холбоотой цаг үеийн чухал шаардлагатай мэдээ мэдээллийг орон зай цаг хугацааны хамааралгүйгээр, түргэн шуурхай, зардал багатайгаар солилцох боломжтой болж байна.

Бөхмөрөн сумын Байшинт багийн нутаг дэвсгэрт байрлах Ачит нуурын хөвөө Нүцгэн голын овоог тахин тайллаа. Энэхүү ёслолын арга хэмжээг хуучнаар Бөхмөрөн сумын 5-р багийн иргэд болох Ш.Бурмаагийн үр хүүхдүүд, ач зээ нар санаачлан нутгийн иргэдтэй хатран зохион байгууллаа. Нутаг усныхаа сайн сайханы төлөө уул овоогоо тахин тайлах санаачлага гарган хэрэгжүүлж байгаа иргэддээ талархал илэрхийлж сайн сайхан бүхнийг хүсэн ерөөе.

“ХҮҮХДИЙГ ЗОДОЖ ШИЙТГЭХИЙГ ТАСЛАН ЗОГСООХ ОУ-ЫН ӨДӨР”- Жил бүрийн 04 дүгээр сарын 30-ыг “Хүүхдийг зодож шийтгэхийг таслан зогсоох олон улсын өдөр” болгон дэлхий нийтээр 1998 оноос тэмдэглэж ирсэн байдаг. Харин манай улс Хүүхдийг Ивээх Сангийн санаачилгаар 2006 оноос жил бүр уламжлал болгон энэ өдрийг тэмдэглэж байна. Энэ өдөр олон улсад эцэг эхчүүд, асран хамгаалагчид, сурган хүмүүжүүлэгчид хүүхэдтэй хэрхэн харилцаж, хүмүүжүүлж байгаагаа эргэцүүлэн, хүүхэд хүмүүжүүлэх эерэг аргуудыг эрэлхийлдэг билээ. “Боловсролын орчинд хүүхдийг зодож шийтгэхгүй байх” тухай хуулийн заалтыг бүрэн хэрэгжүүлэхэд багш, сурган хүмүүжүүлэгчид үүрэг оролцоо, дэмжлэг нэн чухал юм. Энэхүү үйл ажиллагаагаараа дамжуулан сурагчдыг буруу зүйл хийсний төлөө гар хүрэх, загнаж доромжлох, ялгаж гадуурхах нь багш, сурган хүмүүжүүлэгчдийн хэрхэвч гаргаж болохгүй үйлдэл гэдгийг ойлгуулахыг зорьсон юм.

Увс аймагт атар газар эзэмшсэний 60 жилийн ойн хүрээнд аймгийн газар тариаланчдын зөвлөгөөн зохион байгуулагдлаа. Зөвлөгөөнд аймгийн Засаг дарга Д.Батсайхан, ХОХБХ-ийн дарга Б. Бат-Ерөөлт, ХХААЯ-ны ГТБХЗГ-ын ахлах мэргэжилтэн Н.Оюунсувд, Монголын Тариаланчдын үндэсний холбооны гүйцэтгэх захирал Ө.Болдсайхан болон аймаг, сумын удирдлагууд, газар тариалангийн салбарт үйл ажиллагаа явуулдаг аж ахуйн нэгж байгууллага тариаланчдын төлөөллүүд оролцлоо. Зөвөлгөөнөөр 2019 оны хаврын тариалалтын бэлтгэл ажлын явц, төрөөс үзүүлэх дэмжлэг, Газар тариалангын салбарын өнөөгийн байдал, 2019 оны зорилт, тариалалтанд мөрдөгдөх агро горим, зөвлөмж, цаг агаарын төлөв, үрийн чанар, ургамал хамгаалал, хүнсний ногооний аж ахуйн тариалалт, үр үржүүлгийн өнөөгийн байдал, органик бордоо хийх боломжууд, шатхуун тос, банк санхүүгийн талаар мэдээллийг холбогдох мэргэжилтнүүд хүргэж хэлэлцүүлэн зөвлөгөөнд оролцогчдын санал хүсэлтийг сонсож газар тариалангийн салбарт хэрэгжүүлэх үйл ажиллагаа, бодлого арга зүйн зөвлөмжийг боловсруулан ажиллаж байна. Бөхмөрөн сумынхаа нийт газар тариалан эрхлэгч иргэд, аж ахуйн нэгжүүддээ атар газар эзэмшсэний түүхт 60 жилийн ойн баярын мэнд хүргэж тариалалт сайн байж арвин ургац авахын ерөөл өргье.

Төрийн үйлчилгээний ажлыг иргэдэд ил тод нээлттэй хүргэх зорилгоор Бөхмөрөн сумын Хүүхдийн цэцэрлэг хоолны үзэсгэлэн гаргаж эцэг эхчүүдээр амталгаа хийлгэж ажиллаж байна. Ийм үзэсгэлэнг улирал бүр гаргаж эцэг эхчүүдээс санал хүсэлтийг нь сонсож цаашид анхааран ажиллах, хүүхдүүдээ хөгжүүлэхэд хэрхэн хамтарч ажиллах талаар санал бодлоо солилцож оновчтой саналыг нь ажлын төлөвлөгөөндөө тусгаж ажиллаж байна. Энэ удаагийн хоолны үзэсгэлэнгээр нийтдээ 38 нэр төрлийн 1, 2-р хоол, жүүс хийж эцэг эхчүүдэд амталгаа хийж ажлаа тайлагналаа.

Орон нутгийн сонгуулиар Бөхмөрөн сумын Хар алтат багаас сонгогдсон Иргэдийн төлөөлөгчдийн хурлын төлөөлөгчид 2019.04.22 - 24-ны өдрүүдэд тус багт ажиллаж иргэд малчдын санал хүсэлтийг сонсож цаг үеийн мэдээ мэдээллээ танилцууллаа. Энэ ажлын хүрээнд 2020 онд орон нутгийн хөгжлийн сангийн хөрөнгөөр тухайн багт болон суманд хийж хэрэгжүүлэх ажлын санал авч харилцан ярилцаж өмнөх жилүүдэд сум орон нутагт хийж хэрэгжүүлсэн ажлын тайлангаа танилцуулж цаашид хэрэгжүүлэхээр төлөвлөсөн ажлын төлөвлөгөөгөө танилцууллаа.

Хоёр жил тутам Ховд суманд зохиогддог "Хаврын яргуй " баруун бүсийн хүүхдийн урлагийн наадамд "Цэнгэлийн эгшиг" хамтлаг 11 алт, 8 хүрэл медаль хүртэж багаараа 1 дугаар байр эзэлсэн амжилт гаргалаа.

БӨХМӨРӨН СУМЫН ХАР АЛТАТ БАГТ 96 САЯ 933 МЯНГАН ТӨГРӨГИЙН ӨРТӨГ БҮХИЙ МАЛЫН ЧАНАР САЙЖРУУЛАХ “ЦӨМ СҮРЭГ БҮРДҮҮЛЭХ” ТӨСӨЛ ХЭРЭГЖИЖ ЭХЭЛЛЭЭ. Бөхмөрөн сумын удирдлага, ХАА-н тасгийн мэргэжилтэн, Ирвэстэй нутгийн ирээдүй төслийн баг хамтарсан 2019 оны 04-р сарын 22 ны өдөр “Мал үржүүлэг технологийн ажил үйлчилгээний нэгж байгуулах техник эдийн засгийн үндэслэл” сэдэвт сургалтыг зохион байгуулав. Энэхүү сургалтанд Ирвэстэй нутгийн ирээдүй төслийн зөвлөх, зөвлөх мал зүйч Арилдий, аймгийн орон нутгийн төслийн зохицуулагч Тогтохбаяр, аймгийн ХХААГазрын МАА-н хэлтэсийн мэргэжилтэн Жамбалрагчаа нарын бүрэлдэхүүнтэй ажлын хэсэг хүрэлцэн ирж сургалт мэдээлэл хийлээ. Сургалтанд сумын ИХТ-ын дарга П.Баярсайхан, Засаг дарга Т.Төртогтох, Засаг даргын орлогч Н.Батбаяр, ХАА-н тасгийн мэргэжилтнүүд, багийн Засаг дарга нар, Мал үржүүлэг технологийн ажил үйлчилгээ байгуулсан нэгжийн эзэн, малын эмч мэргэжилтэн нар оролцов. Энэхүү төслийн үр дүнд Бөхмөрөн суманд “Мал үржүүлэг технологийн ажил үйлчилгээний нэгж” байгуулагдаж, Хар алтат багт 96 сая 933 мянган төгрөгийн өртөг бүхий малын чанар сайжруулах “Цөм сүрэг бүрдүүлэх” төсөл хэрэгжихээр батлагдлаа. Мөн 2019 онд нэн шаардлагатай мал үржлийн багаж хэрэгсэл тоног төхөөрөмжийн захиалга явууллаа. Мал үржүүлэг технологийн ажил үйлчилгээний үйл ажиллагаа явуулах анхны бие даасан нэгжийг байгуулж цөм сүрэг бүрдүүлэх малын чанар сайжруулах, малын генетик нөөцийн тухай хууль хэрэгжүүлэх боломж нөхцөл бүрдэж байна.

Бөхмөрөн суманд үйл ажиллагаа эрхэлж байгаа Хотгор ХХК-тай 2019 оны хамтран ажиллах гэрээний хүрээнд боловсролын байгууллагуудын дунд шинэ пургон авто машин авч хүлээлгэн өглөө. Ингэснээр сурагчид болон багш ажилчид төрөл бүрийн тэмцээн уралдаанд цаг алдахгүй оролцох, иргэдэд хүргэх үйлчилгээг түргэн шуурхай хүргэж ажиллах нөхцөл боломж бүрдэж байна.

Бөхмөрөн сумын хил хамгаалах туслах хүчний зөвлөл аймгийн дугаар цэргийн ангийн удирдлагын хамтарсан зөвлөгөөн зохион байгуулж 2018 онд хамтран зохион байгуулсан болон хийгдсэн хөрөнгө оруулалтын тайланг танилцуулж 2019 онд хийж гүйцэтгэх ажлын төлөвлөгөөгөө хэлэлцэж баталлаа. 2018 онд Хил хамгаалах туслах хүчний зөвлөлөөс дараах хөрөнгө оруулалт, бүтээн байгуулалт, зохицуулалтын ажил үйлчилгээг хэрэгжүүлсэн байна. Хилийн заставд 1 сая 870 мянган төгрөгний үнэ бүхий мустанг 150 маркын 1 ширхэг мотоцикль албан хэрэгцээнд зориулж авч өгсөн. Заставын ажилчдын хэрэгцээнд 40 тонн нүүрсийг уул уурхайтай хамтран ажиллах гэрээнд тусган үнэгүй олгосон. Хил орчмын малчдын 380 адуу, 160 үхрийг фото зурагжуулж зүсний нэгдсэн бүртгэлийн санг хилийн заставтай хамтран бүрдүүлсэн. Unitel-ийн сүлжээний 150 сая төгрөгийн төсөвт өртөгтэй станцыг хилийн заставын дэргэд байршуулан холбоо мэдээллээр саадгүй харьцах боломжтой болголоо. Бөхмөрөн сумын ЭМТ нь хилийн заставд 15 удаа эргэлтээр болон дуудлагаар эрүүл мэндийн туслаж үйлчигээг үзүүлсэн Улсын хил дамнасан мал хулгайлах гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх “ малчдын бүлэг, нөхөрлөл”-ийг байгуулан ажиллах журам, ажлын хувиарыг батлан хэрэгжүүлж ажилласан. Мөн хилийн застав ХХТХ-ний гишүүд, хилийн зурваст нутаглаж буй иргэд нийт 34 өрхийг хамруулан гурвалсан гэрээ байгуулан гэрээний хэрэгжилтийг ханган ажилласан Хилийн заставын Улаан толгойн харуулын байранд 4 ор, ширээ сандал өгч тохижуулсан Хил зөрчиж хулгайд алдагдсан 5 өрхийн 78 үхэр 4 морийг хилийн алба, заставтай, хамтарсан эрлийг 7 удаа зохион байгуулаж дээрхи иргэдийн 53 үхэр 4 адууг холбогдох эзэдүүдэд нь хүлээлгэн өгсөн. Дээрхи эрлийн үйл ажиллагаанд 816000 төгрөгний бензин шатахуун, бусад зардалд зарцуулсан

Дэлхийн байгаль хамгаалах сангийн “Ирвэстэй нутгийн ирээдүй төсөл” хэрэгжиж байгаа сумдад Хөдөөгийн хөгжлийн загвар хоршоолол, хадгаламж зээлийн хоршоог үүсгэн байгуулж ажиллах санаачлагыг өрнүүлж байгаа билээ. Энэхүү ажлын хүрээнд сумын малчин болон мал бүхий иргэдийн дунд хөгжлийн загвар хоршоог хэрхэн үүсгэн байгуулах, цаашид ямар зохион байгуулалтанд орж ажиллах талаар хэлэлцүүлэг зохион байгуулж байна. Хэлэлцүүлэгт Гурван жигэртэй, Хар алтат, Байшинт багийн малчид болон мал бүхий иргэд оролцож санал бодлоо солилцлоо.

БӨХМӨРӨН СУМЫН ЗДТГ-ЫН БОТХТ-ИЙН БАЙЦААГЧ, БАЙГАЛЬ ХАМГААЛАГЧ НАР, ЦАГДААГИЙН ХЭСЭГТ ОРОН НУТГИЙН ТӨСВИЙН ХӨРӨНГӨӨР ШИНЭ МОТОЦИКЛЬТЭЙ БОЛГОЛОО. Төрийн үйлчилгээг түргэн шуурхай хүргэх, байгаль орчны эргүүл хяналт сайжирсанаар төрийн хууль тогтоомжийг хэрэгжүүлж ажиллах, хууль бусаар ан амьтан агнах, ой мод устгах аюулаас, гэмт хэрэг зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх ажил сайжрах боломж бүрдэж байна.

2019.04.01- ны байдлаар НДШ-ийн орлого-84460.2мян.төг Үүнээс Нийгмийн даатгалын сайн дурын даатгалд 50 иргэн хамрагдаж 5377.7 мян төг, ЭМД-д 60 иргэн хамрагдаж 2222.8 мян төг-ийн шимтгэл төллөө. Тэтгэвэр тэтгэмж тогтоолгохыг хүссэн: · Өндөр настан – 4 Үүнээс: малчин-0 · Тахир дутуу-2 · Тэжээгчээ алдсан -1 · ХЧТА тэтгэмж-1 · ЖА тэтгэмж-5 · Оршуулгын тэтгэмж-1 · Ажилгүйдлийн тэтгэмж олгохыг хүссэн-1 Бүгд15 иргэний материалыг хүлээн авч шийдвэрлэлээ. Тэтгэвэр, тэтгэмж олголт · Өндөр настан -242 иргэнд 228354.5 мян төг · Тахир дутуу-74 иргэнд 58591.0мянтөг · Тэжээгчээ алдсан-21иргэнд 16959.2 мянтөг · ХЧТА тэтгэмж-1 даатгуулагчид-31,4мянтөг · Жирэмсэн амаржсаны тэтгэмж-5 даатгуулагчид-5616.8мянтөг · Оршуулгын тэтгэмж-1 иргэнд-1000,0 мян.төг · Ажилгүйдлийн тэтгэмж-2 даатгуулагчид 2420.8мянтөг Бүгд 346 даатгуулагчид 313033.7мянтөг –ийн тэтгэвэр, тэтгэмж олголоо. Нийгмийн даатгалын хууль тогтоомжтой холбоотой асуудлаар -126 иргэн, даатгуулагчийн асуултанд хариу өгч, үүнээс: малчны тэтгэвэр тогтоолгоход бүрдүүлэх баримт материалын талаар лавлахыг хүссэн-18 иргэнд хуулийн зөвлөгөө өглөө.

ИТХ-аас баталсан ангийн менежментийн төлөвлөгөөний хүрээнд 2019 оны 03-р сарын 18-28-ны хооронд Гулзат ОНТХГазрын аргаль, хар сүүлтэд биотехникийн арга хэмжээ авч амьтны амьдрах орчныг сайжрууллаа. Нийтдээ 6 тонн чулуун давсыг урьд жилүүдэд тавьж байсан 8 цэгт тавилаа. Байгаль хамгаалах нөхөрлөлүүд өөрсдийн унаагаар ачиж бутлах арга хэмжээ авч идэвхитэй сайн оролцлоо. БОТХТ –н гишүүд дагалдан явж хяналт хийж ажилласан./ Гулзатын санаачлага ТББ 5 сая төгрөгийн санхүүжилт хийсэн/. 3-р сарын 16 нд Гулзат ОНХГ-ын 8 нөхөрлөлийн ахлагч, идэвхитэн байгаль хамгаалагч нартай сумын Засаг дарга, БОТХТ хамтран цаашид яаж ажиллах, жилийн ажлын төлөвлөгөө гаргаж Засаг даргаар батлуулан ажиллах, бичиг баримтаа сайжруулж, БОТХТ, сумын удирдлагуудтай нягт холбоотой хамтран ажиллах талаар хэлэцүүлэг зохион байгуулсан нь үр дүнгээ өгсөн ажил боллоо. Хэлэцүүлгийн үеэр хаврын дулаан, хуурайшил ихтэй байгааг анхааруулан нөхөрлөлүүд хариуцан хамгаалсан газартай эзэн болж ой хээрийн түймрээс урьдчилан сэргийлж ажиллах, байнгын жижүүр гаргах талаар зөвлөгөө өгч 73 ширхэг гарын авлага тарааж / гишүүддээ өгөх/ ажилласан. Байгаль хамгаалах нөхөрлөлийн гишүүд идэвхитэн байгаль хамгаалагч нарын мэдээлэл, өөрийн судалгаа мониторингийн үеэр харсан амьтны хорогдол аргаль 9, хар сүүлт 7, гахай 1-н хорогдолтой байна.

Ажлын байрны үндсэн зорилтын хүрээнд Улсын бүртгэлийн холбогдох бүртгэлийг хуулийн хүрээнд хийж 148 иргэнд үйлчилсэн байна. 2019 оны эхний улиралд хийж гүйцэтгэсэн онцлох ажлуудыг дурьдвал · 16 нас хүрч шинээр биеийн давхцахгүй өгөгдлийн бүртгэл хийлгэх иргэдийн судалгаа · 25 ба 45 насны Цахим үнэмлэхний хугацаа сунгалтын бүртгэл хийлгэх иргэдийн судалгаа · Зөрчлийн тухай хуулийн Улсын бүртгэлтэй холбоотой зүйл заалтуудыг бичиж тусгасан санамж бүхий иргэдийн анхааралд мэдээлэл гаргаж байгууллага ,болон сумын мэдээлэлийн самбар банк дэлгүүрийн самбараар сурталчилан ажиллаж байна. ’Гудамж, зам, талбай, үл хөдлөх эд хөрөнгийн хаяг’’-ийн өөрчлөлттэй уялдуулан Улсын бүртгэл дэх иргэний болон хуулийн этгээдийн хаягийн мэдээллийг шинэчлэн зохион байгуулах ажлыг эрчимтэй явуулж 88 иргэний хаяг шинэчилж ажиллаа.

Малчид хаваржаанаасаа нүүсэн нүүдлийн байдалтай байгаа ба Гурван жигэртэй багийн айл өрхүүд хойд урьд Хүрэм, Шар зуухаар мөн хар алтат багийн айл өрх Хэц, Шаварт ,Баадай, Байрам зэрэг зуслангийн газраар нутаглаж байна. Уулаараа цастай, хүйтэвтэр ялангуяа Хар алтат багийн нутаг өвсгүй зудтай байгаа учраас зуслан нүүсэн нүүдлийн байдалтай байна. 3 сарын 20-ны байдлаар: төллөсөн хээлтэгч таван төрлөөр: бойжсон төл: Ингэ-8 Ботго-7 Гүү-20 Унага-20 Үнээ-78 Тугал-71 Хонь-15550 Хурга-15188 Ямаа-15600 Ишиг-15037 Гарсан төлийн 97% бойжсон ба бод малын 2%, бог малын 53%-тай байна. Малын хээл хаялт 2958 толгой мал-нийт ямааны 10%, том малын зүй бус хорогдол 771-0,5% байна. Сумын нөөцөнд 15 тн улаан хэвэг, 4тн хорголжин хэвэг ирсэн бөгөөд малчдад тараагаад дуусаж байна.

Бөхмөрөн сумын эмч нартаа Дэлхийн эмч нарын өдрийн баярын мэндийг дэвшүүлж ард түмнийхээ эрүүл энхийг хамгаалах ариун үйлсэд нь амжилт, аз жаргал сайн сайхан бүхнийг хүсэн ерөөе! Иргэдийн төлөөлөгчдийн хурал

Дэлхийн байгаль хамгаалах сангийн “Ирвэстэй нутгийн ирээдүй төсөл”-өөс санаачлан төсөл хэрэгжиж буй аймаг, сумдын төлөөллийг улсын тэргүүний Буян –ундрал, Хужирт - Жавхлант хоршоо, Ихэс нуурын хишиг ХЗХ –ны үйл ажиллагаатай нь танилцуулах, туршлага судлах сургалт, зөвлөгөөнийг Говь-Алтай аймгийн Дарив суманд зохион байгууллаа. Уг зөвлөгөөн нь 2019 оны 03-р сарын 24-26 ны хооронд болсон ба Увс аймгийн 5 сум, Баян- өлгий аймгийн 3 сум, Говь-Алтай аймгийн 3 сум, төслийн багийн төлөөлөл гэсэн нийт 110 гаруй хүн оролцлоо. Бөхмөрөн сумаас ИТХ-ын дарга, Засаг дарга, Байгаль орчны хяналтын улсын байцаагч, Хөдөө аж ахуйн тасгийн мэргэжилтэн, Багийн ИНХ-ын дарга, Багийн ИНХ-ын дарга, хоршоо малчдын бүлгийн төлөөлөл гэсэн 9 хүн оролцов. Сургалт зөвөлгөөнөөр төрөөс хоршооны салбарын талаар баримталж буй бодлого ,хөдөөгийн хөгжлийн загвар хоршооны талаар , Говь-Алтай аймгийн Дарив сумын улсын тэргүүний Буян –ундрал хоршоо , Хужирт- жавхлан т хоршоо, Ихэс нуурын хишиг ХЗХ –ны талаархи мэдээлэл сургалт өгсөн . Мөн хоршоодын үйл ажиллагаатай танилцаж зөвөлгөөнд орлцсон аймаг сумын төлөөлөл өөрсдийн сум орны хоршооны талаар ярилцсан . сургалт зөвөлгөөнд явах замдаа Баян- өлгий аймгийн толбо ,Ховд аймгийн Зэрэг, Дарви сумдаар орж санаа авах хэрэгжүүлж болох зүйлүүдыг харж судлаж явлаа.

Сум хөгжүүлэх сангийн зээлийн хэрэгжилт эргэн төлөлтийн үр дүнд хяналт шалгалт хийх зорилгоор 2019 оны 03-р сарын 13-ны өдөр сум хөгжүүлэх сангийн хяналтын зөвлөл хяналт шалгалт хийлээ. Энэ ажлын хүрээнд нийт 15 гаруй үйлдвэрлэл, үйлчилгээ эрхлэж байгаа иргэдийн үйл ажиллагаатай газар дээр нь очиж танилцаж, сум хөгжүүлэх сангийн зээлийн төслийн хэрэгжилт, явц үйл ажиллагаанд үнэлэлт дүгнэлт өгч, зөвлөмж өгч ажиллаа. Мөн төлөвлөгөөнд тусгагдсан ажлын байр гарсан эсэх, тоног төхөөрөмжөө авсан байгаа талаар хяналт хийв. Хяналт шалгалтаар зээл төлөлт хувиарийн дагуу төлөгдөөгүй 6 иргэнд зээлээ хугацаандаа төлөх албан шаардлага тавьж, зээлийн хугацаа дууссан боловч зээлээ төлөөгүй 4 иргэнийг шүүхэд өгөх шаардлага мэргэжилтэнд өглөө. Мөн 2018 онд зээл аваад үйл ажиллагаа жигдрээгүй 2 иргэнд шаардлага тавьж 1 сарын дараа дахин ирж үйл ажиллагаатай танилцах хугацаа өгч ажиллав.

Гамшгаас хамгаалах “Зарлан мэдээллийн дохио дамжуулах журам”-ын хэрэгжилтийг хангуулах ажлыг 2019 оны 03-р сарын 20, 21-ны өдрүүдэд зохион байгууллаа. 2019 оны 03-р сарын 20-ны өдрийн 1000 цагт “Сереенен” дохио ажиллуулан сумын онцгой комисс, удирдах бүрэлдэхүүн, мэргэжлийн ангийн бүрэлдэхүүнийг /бүлэг тус бүрээр/ жагсааж урьдчилсан бэлэн байдлыг шалгаж үүрэг тавьсан бөгөөд бэлэн байдал хангалтгүй байсан тул дахин 1300 цагт дохио ажиллуулан жагсааж жагсаалын дадлага сургуулийг 1410 цаг хүртэл явууллаа. 2019 оны 03-р сарын 19-ны өдрийн Засаг даргын А/27 дугаар захирамжаар мэргэжлийн ангийн бүрэлдэхүүн бүлэг тус бүрт шинээр тодотгол хийж хавсралтаар баталж бүх хүнд танилцуулан гарын үсэн зуруулж баталгаажуулалт хийсэн. 2019 оны 03-р сарын 21-ний өдрийн 15 цагт сереенен дохио дуугарган “Газар хөдлөлтийн үеийн гамшгаас хамгаалах” бэлэн байдлыг шалгах нэгдсэн жагсаалыг зохион байгуулж онцгой комиссын даргад илтгэл, рапорт өргөж мөн жагсаалтын дадлага сургалт, ранзны үзлэг явууллаа. Дээрх арга хэмжээнд томилгоот 72 хүнээс 61 хүн жагсаж, ирц 84.7 хувьтай оролцлоо. Ирээгүй ихэнх хүмүүс семинар, сургалт, ар гэрийн гачигдал, алс хол ажилтай зэрэг хүндэтгэх шалтгаантай хүмүүс байсан. Мөн өдрийн 1500 цагт мэргэжлийн анги бүрэлдэхүүнд хамрагдахгүй байгаа албан байгууллага, аж ахуйн нэгжийн хүмүүс болон дунд сургуулийн сурагчдыг хамруулан 260 орчим хүн газар хөдлөлтийн гамшгийн үед нэгдсэн “Аюулгүйн цэгт” цугларах дадлага сургуулийг хамтруулан хийлээ. Сумын онцгой комиссоос гамшгын аюулын тухай зарлан мэдээллийн дохио дамжуулах журмын хэрэгжилт, гамшгийн үед нүүлгэн шилжүүлэх журмын хэрэгжилт тус тус хангах “Газар хөдлөлтийн аюулаас урьдчилан сэргийлэх таниулах өдөр”-ийн бэлэн байдлын дадлага сургуулийг “хангалттай” гэж үнэлгээ өглөө.